معرفی و پیشینه دلفی
سال ۱۹۷۵ هنگامی که اولین ویرایش Turoff’s در مورد دلفی ظاهر شد توجه گسترده ای از مخاطبان را به خود جلب کرد. در همان ابتدا این تکنیک به سرعت رشد کرد و در حوزه های دانشگاهی بیشتر مورد توجه قرار گرفت به عنوان مثال زمانی که در گوگل اسکولار روش دلفی و تکنیک ها و کاربرد های آن را سرچ کنید می توانید بیش از سه هزار مقاله پیدا کنید که این اتفاق نشان دهنده رشد و همه گیر شدن این تکنیک است صحبت کردن در جمع تا تفکر انفرادی موضوعیست که دلفی را محبوب کرد که چگونه با تفکر جمعی به توان به چیزهای جدید دست یافت.[1]
دلفی یک روش اجماع رسمی و ابزار اصولی برای اندازه‌گیری و توسعه اجماع بین ذینفعان است. این روش در دهه ۱۹۵۰ به منظور افزایش دقت در پیش‌بینی توسط شرکت نیروی هوایی RAND توسعه یافت، که در آن زمان نگران برآورد اهداف هسته‌ای کلیدی در آمریکا بود. اکثر محققان به طور کامل با مراحل دلفی آشنایی دارند که شامل شناسایی یک مشکل در تحقیق، انتخاب شرکت کنندگان (همچنین به عنوان هییت داوران)، توسعه یک پرسشنامه از آیتم‌ها یا اظهارات، انجام یک روش تکراری برای جمع‌آوری بازخوردهای فردی و گروهی، تعیین اینکه آیا اجماع حاصل شد ه‌است، و خلاصه کردن یافته‌ها. و از آن سو محققان ممکن است محتوایی چالش برانگیز برای توصیف بهترین تجارب پیدا کنند. [2]
به منظور توسعه در سناریوهای دارای پایه و اساس، ورودی خلاقانه در رابطه با آینده و تحولات حیاتی محتمل لازم است. هرمان کان، پدر طرح سناریو مدرن، بر اهمیت تفکر “قابل‌تصور” در یک مطالعه سناریوی تاکید می کند وی با هوش بالا، شخصیت جسور و قابلیت‌های تحقیقاتی شرکت RAND، می‌توانست به پیش‌بینی نبوغ تکیه کند. تکنیک دلفی خودش قرار است تفکر خلاق را ارتقا دهد. به گفته گوپتا و کلارک “یکی از بهترین روش‌های شناخته‌شده برای مقابله با جنبه‌های باز و خلاقانه یک مساله است، زیرا به تفکر مستقل و شکل‌گیری تدریجی راه‌حل‌های گروهی انگیزه می‌دهد” [3]
بعنوان مثال انتقال و حمل و نقل بخش مهمی از جامعه است و آینده آن تحت‌تاثیر تعدادی از تحولات مانند تکنولوژی، مقررات زیست محیطی و رفتار اجتماعی می باشد یک تحلیل سناریو از یک بررسی دلفی برای تمرکز بر حمل و نقل کالاهای آتی در سوئد در سال ۲۰۵۰ با استفاده از متخصصان صنعت، دانشگاهیان و دولت ارائه شد و نتایج شامل دیدگاه‌های متفاوتی در مورد آینده حمل و نقل کالا را نشان داد، در حالی که متخصصان نظرات مختلفی در مورد موضوعاتی مانند رفتار مصرف‌کننده داشتند، که این تکنولوژی‌ها بر روی جاده‌های اصلی و در مناطق شهری و نقش سیاست و سرمایه‌گذاری‌های عمومی جابجا خواهند شد. با این حال، متخصصان نظرات درباره مطلوبیت بالای بهبود مربوط به پایداری را به اشتراک می‌گذارند. این مطالعات به عدم قطعیت‌های بزرگ تحولات آتی در حمل و نقل کالا اشاره داشت، که دارای پیامدهایی برای نیاز به تعامل و گفتگو بین فعالان در صنعت، دانشگاهیان و دولت است و برای تحقیقات بیشتر باز می‌شود.[4]
دلفی و خبرگان
برنامه‌ریزی تکنولوژی ابزاری کلیدی برای افزایش رقابت است. کلارک و Wheelwright (۱۹۹۳: ۹۱) بیان کردند که هدف استراتژی فن‌آوری “هدایت شرکت در اکتساب، توسعه و کاربرد تکنولوژی به منظور دستیابی به مزیت رقابتی” است و باید با اهداف استراتژیک شرکت هماهنگ باشد. این برای شرکت کافی نیست که یک دپارتمان R & D را با تمام تجهیزات مورد نیاز و محققان واجد شرایط داشته باشد؛ لازم است که برتری عملیاتی توسط فرایندهای راهبردی پشتیبانی شود تا شرکت بتواند در صورت امکان، فرصت‌های نوآوری فن‌آوری را شناسایی و سازگار با خواسته‌های بازار باشد. تکنیک‌های پیش‌بینی تکنولوژی برای مدیریت فن‌آوری کلید است، و استفاده از دلفی شاه کلید آن چرا که می‌تواند روندهای فن‌آوری را پیش‌بینی کند، و در تصمیم‌گیری، تخصیص منابع، تحلیل ریسک، و تعریف تکنولوژی‌ها و شایستگی توسعه یابد. این واحد را می توان به چهار جز دسته‌بندی کرد (Yoon and Park، ۲۰۰۷). در وهله اول، ابتکار تقویت شده به مدیر این امکان را می‌دهد که به احتمال زیاد مسیری را که تکنولوژی صرف آن خواهد شد و برنامه‌های فن‌آوری را در آماده‌سازی برای این واقعیت احتمالی جدید توسعه دهد. دوم، به بررسی فن‌آوری‌های جدید و زمان مورد نیاز برای توسعه داخلی آنها می‌پردازد. سوم، توانگران و ناظران را برای توسعه فن‌آوری شناسایی می‌کند و در نهایت به تعامل بین محققان، تقویت همکاری در توسعه فن‌آوری‌های جدید کمک می‌کند. ادبیات و رویه‌های در دست خبرگان اقدام به شناسایی شماری از فنون مربوط به فن‌آوری‌های اکتشافی می کنند. در بین آنها بررسی محیطی، دلفی، آنالیز ریخت‌شناسی، نقشه راه، آنالیز سنجی، و نظریه حل مساله مبتکرانه کاربرد فراوانی دارد. بسیاری از آنها توسط الگوریتم (شامل تکنیک‌هایی مانند شبکه‌های عصبی مصنوعی)پشتیبانی می‌شوند و به ندرت اتفاق می‌افتد که بسیاری از آنها به طور همزمان در برخورد با یک موضوع پیچیده استفاده می‌شوند. نقشه راه تکنولوژی یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای اکتشاف فن‌آوری است (Coates و همکاران، ۲۰۰۱). با توجه به Phaal و پالمر (۲۰۱۰: ۶۴)، “نقشه راه ها (معمولا تصویری) از استراتژی هایی هستند، که می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند، توسعه یابند تا خروجی‌های یک فرآیند در نقشه راه را برای گزارش دهی و اهداف انتشار دهند”. این روش به توسعه اجماع در میان تصمیم گیرندگان کمک می‌کند تا استراتژی‌های تکنولوژیکی کوتاه مدت و بلند مدت، هر دو را براساس تعامل بین محصولات و فن‌آوری در طول زمان تدوین کنند (groenveld، ۲۰۰۷). اگرچه بزرگ‌ترین مزیت این روش آن است که یک محرک موثر برای تصمیم‌گیری در یک رویکرد چند رشته‌ای و چند منظوره است، بلکه می‌تواند بزرگ‌ترین ضعف آن نیز باشد، چرا که کیفیت فرآیند به دانش افرادی که نقشه را ایجاد میکنند بستگی دارد. لذا چینش خبرگان و بکار گرفتن آنها می تواند از اهمیت ویژه ای برخودارد باشد.[5]
نقشه راه
یک مطالعه از Coates و همکاران (۲۰۰۱) تکنولوژی نقشه راه را به عنوان یک روش پیش‌بینی بالا بردن عناصر فن‌آوری اصلی دخیل در طراحی محصول و تولید با استراتژی‌هایی برای رسیدن به اهداف محصول، شناسایی کردند. با توجه به Phaal و Probert (۲۰۰۷)، مزیت اصلی این ابزار ارتباط است، که در آن همه حوزه‌های یک گروه در ایجاد چشم‌انداز تحقیق و توسعه دخیل می باشد. تکنولوژی‌های ارتباطی در همه جا حاضر هستند، هزینه‌های حمل و نقل کم‌تر می شوند، موانع تجاری کم‌تر شده، استانداردسازی خواسته‌های مشتری بیشتر و اهمیت شرکت‌های فراملی بالاترو مسیر را هموار کردند تا ترقی رقابت در میان شرکت‌ها روز افزون شود (پورتر، ۱۹۹۱). Utterback (۱۹۹۴) یک مدل موازی برای نوآوری تکنولوژیکی براساس تعامل بین سیستم طراحی (کاربران فن‌آوری ) و به جامعه علمی و فن‌آوری ارایه داد.
مقدمه اصلی این مدل موازی این است که نوآوری از دو نوع متقاضی ناشی می‌شود: اول نیاز به بازار یا شناسایی فرصت در سیستم تولید ، دوم شناسایی منابع فنی در حوزه‌های علمی یا فنی. با توجه به دیدگاه پورتر (۱۹۹۱)”شرکتی اقدام کننده برای حل رقابت ملی در اقتصادهای سرمایه‌داری است، که مسئول ارائه فن‌آوری است” و این فناوری در تعامل با نقشه راه مسیر پیشرفت یه بنگاه را هموار میکنند (ص. ۶). این نویسندگان یک چارچوب برای تولید فن‌آوری در این شرکت ها را در نظر گرفتن جنبه‌های خارجی (منابع فرهنگی، سیاسی و اقتصادی)و منابع داخلی (علمی و فنی، توسعه و توسعه محصول و عوامل تولید مثل سرمایه، مواد، نیروی کار، تجهیزات و همکاران) ارایه می‌دهند. با توجه به این مدل، مدیریت تکنولوژی با R & D آغاز می‌شود. توسعه نقشه راه محصول باید به گونه‌ای انجام شود تا اطمینان حاصل شود که سرمایه‌گذاری‌های شرکت به درستی تخصیص داده شده‌اند. علاوه بر این، به منظور تصمیم‌گیری در مورد اینکه چگونه باید پول صرف کنیم باید تکنولوژی و روندهای بازار را درک کرد.
نتیجه گیری
اکتشاف تکنولوژی و شروع نقشه های راهبردی تکنولوژی محور در ایالات‌متحده در طول دهه ۱۹۳۰ به دلیل سیاست‌های توسعه طلبانه جدید صنعتی آغاز شد و پس از آن در دهه ۱۹۵۰ به عنوان ابزاری سیستماتیک برای کشف آینده فن‌آوری، که همیشه توسط دولت آمریکا پشتیبانی می‌شد، بکار گرفته می شد. تکنیک دلفی در همین دهه با شروع از کار اولاف هلمر و نورمن دالکر ، پژوهشگران شرکت رند و همچنین تکنیک‌هایی مانند ارتباط بین ساختار و سناریو، توسعه یافت. در همین اثنا از دهه ۱۹۹۰ به دلیل جهانی شدن و رقابت سخت بین کشورها و بین شرکت‌هایی که شاهد از سرگیری فعالیت‌های ارزیابی فن‌آوری و فن‌آوری بوند. تغییری در تاکید به اهداف استراتژیک تکنولوژیک بوجود آمد و سهم رقابتی بازارهای بین المللی را تعیین می کرد و از سویی دیگر این نقشه های راهبردی بودند که توسط خبرگان تبیین و آماده سازی می شود. کشور امریکا به بکار بستن فلسفه ی عملگرایانه و همینطور جذب خبرگان و افراد تعیین کننده در صنعت توانست گوی سبقت را از سایر کشور ها و صنایع برباید و این رویه آغازی بود برای سلطه یکجانبه بر تکنلوژی و فناوری.
از این نوشته می توان به این نکته رسید که متدولوژی دلفی در تبیین نقشه راه و اعمال نفوذ خبرگان آینده نگر می تواند تعاملات اساسی بین المللی را تعیین و تبیین کند.
منابع :
- Rowe, G. and G. Wright, The Delphi technique: Past, present, and future prospects—Introduction to the special issue. Technological forecasting and social change, 2011. 78(9): p. 1487-1490.
- Humphrey-Murto, S. and M. de Wit, The Delphi method—more research please. Journal of Clinical Epidemiology, 2019. 106: p. 136-139.
- Nowack, M., J. Endrikat, and E. Guenther, Review of Delphi-based scenario studies: quality and design considerations. Technological Forecasting and Social Change, 2011. 78(9): p. 1603-1615.
- Melander, L., et al., Future goods transport in Sweden 2050: Using a Delphi-based scenario analysis. Technological Forecasting and Social Change, 2019. 138: p. 178-189.
- Silveira Jr, L.A.B.d., et al. Using DELPHI as a data basis to design a technology ROADMAP. in Proceedings. 2016.
توسط محمد رضا بهمنی
